ارتودنسی به معنای ردیف کردن دندان ها در کنار هم توسط دندانپزشک ارتودنسی می باشد. به صورت کلی در شاخه ی ارتودنسی سه هدف درمانی عمده وجود دارد :
در ارتودنسی موقعیت دندان ها را برای ردیف و هماهنگ نمودن آن ها با یکدیگر دندانپزشک مورد نظر تغییرمیدهد که با حرکت دندان در داخل استخوان صورت می پذیرد.
بیشتر مردم دندانهای در هم و یا ترک خورده دارند درمان ارتودنسی، موجب صاف شدن و حرکت دندانها به بهترین حالت ممکن میشود این حرکت سبب بهبود ظاهر آنها و حالتی که دندان ها هنگام گاز زدن دارن و حتی باعث راحتی در تمیز کردن آنها خواهدشد ؛
برخی افراد دارای دندانهای فوقانی رو به جلو یی میباشند که ناخوشایند به نظر میرسند احتمال بالایی وجود دارد که این دندان های برجسته دچار آسیب دیدگی شوند ، ولی درمان ارتودنسی میتواند آنها را حرکت بدهد و به جای درست خود برگرداند و در مواقعی، فک بالایی و پایینی در جای درست خود واقع نمیشوند و موجب ایجاد ظاهر نامناسب برای دندان ها و روی هم قرار گرفتن نادرست آنها زمان گاز زدن میشود درمان ارتودنسی هر دو عامل فوق را تصحیح میکند .
زمانی که دندان ها درست در کنار هم واقع نمی شوند،باعث ایجاد درد و فشار بر روی ماهیچه های فک شده و باعث به وجود آمدن ،مشکلاتی در مفاصل فک و همچنین سر درد میشود درمان ارتودنسی به قرار گرفتن صاف دو فک پایین و بالا و کاهش درد در این منطقه کمک می کند .
فانکشنال و یا ارتوپدیک به درمان هایی که با هدف تغییر موقعیت استخوان ها در طول رشد صورت می پذیرد گفته خواهد شد .که عبارتند از :
در این حالت فک پایین از فک بالا جلوتر قرار می گیرد ، به نوعی دندان های فک پایین در جلوی دندان های فک بالا قرار گرفته اند .
این مشکل در مواردی رخ میدهد که یک یا چند دندان دائمی و یا به دلیل عدم تناسب اندازه دندان ها و فکین ، یعنی کوچک بودن اندازه ی دندان ها و یا بزرگ بودن فک ها و یا ترکیبی از هر دو و نامناسب بودن موقعیت آنها و بزرگی زبان پیش می آید .
در این مشکل دندان های فک پایینی به لثه دندان های فک بالا و بخش داخلی دندان های بالای جلویی آسیب و ضربه میرساند و استخوان نگه دارنده ی دندان تحلیل میرود و سایش دندان های بالا و پایین رخ میدهد . :.
اگر دندان های قسمت بالا جلوتر از دندان های پایین باشند علاوه بر اینکه زیبایی را بر هم میزند احتمال اینکه به آنها آسیب وارد شود وجود دارد.
کجی دندان ها زمانی رخ میدهد که فضای لازم برای همه ی دندان ها وجود نداشته باشد ،. این مشکل با گسترش قوس دندانی یا فکی و یا کشیدن دندان دائمی صورت حل میشود ، در این صورت علاوه بر مشکلات زیبایی ، خطر ایجاد پوسیدگی و ناراحتی های لثه به علت عدم امکان رعایت بهداشت افزایش میبابد ..
دندان های فک بالا در این حالت داخل دندان های فک پایین قرار میگیرد . مشکلاتی مثل گاز گرفتن گونه ، ناراحتی مفصلی و سایش دندانی با این ناهنجاری نمایان میشود . عدم اصلاح این ناهنجاری به دلیل وجود رشد در کودکان و نوجوانان می تواند باعث انحراف فک و عدم قرینگی در صورت گردد.
اگر فاصله ی دندان ها به یکدیگر به اندازه ی کافی نباشد ، جویدن برخی از غذاها مختل یا مشکل میشود و به زبان آوردن بعضی از حروف سخت می شود . عامل بعضی از این مشکلات عادات دهانی مثل انگشت مکیدن و یا قرار گیری زبان در بین دندان ها است.
به علت عدم انطباق خط وسط دندانی با خط وسط صورت این مسئله رخ می دهد ، این ناهنجاری ها موجب میشود هنگامی که بیمار لبخند می زند ، دهان بیمار نامتقارن به نظر آید . افزون بر مشکلات زیبایی ، مشکلات روابط دندانی نیز در این حالت ممکن است به وجود آید که بر عملکرد جویدن تاثیرگذار خواد بود .
انجام ارتودنسی محدودیتی در سن ندارد ، می توان از اواخر 3 سالگی تا وقتی که دندان ها وجود دارند از این روش درمانی استفاده کرد.
برخی اوقات در سنینی که کودکان دندان شیری دارند برای ترک عادت کودک از مکیدن انگشت یا پستانک از سر کودک باز شود، از دستگاه های ساده ارتودنسی استفاده می شود. اغلب مشکلات ارتودنسی زیبایی معمولا در 7سالگی هنگامی که بیشتر دندان های دائمی جلویی درآمده اند خود را نمایان میکند . البته برخی از مشکلات را در سنین پایین تر میتوان تشخیص داد.
از وقتی که دندان های دائمی رشد خود را طی میکنند می توان تغییرات استخوانی و عضلانی مثل بزرگ کردن فک بیماران تا حدود 12 تا 15 سالگی را انجام داد. به طور کلی سن مناسب درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت سن 12 سالگی میباشد . بعد از گذشت سن از 12 سالگی با افزایش سن بیمار درمان هم تغییر می کند
بهترین زمان برای معاینات دندان پزشکی از نظر سازمان دندانپزشکان آمریکا سن 7 سالگی و بهترین زمان برای آغاز ارتودنسی البته پس از تشخیص به نیاز 8-9 سالگی می دانند زیرا در این سن طیف رشد مجدد و تغییرات دندان ها قابل تشخیص میباشد و اگر مشکلی در شکل دندان ها و یا حتی سلامت آنها وجود داشته باشد در بهترین زمان تشخیص داده خواهد شد .
همیشه یکی از مهمترین معیارها برای انتخاب یا توصیه متخصص ارتودنسی زیبایی یا یک مرکز درمانی کیفیت تجهیزات و مواد مصرفی آنجا بوده است.
دکتر ارتودنسی خوب باید بهترین دندانپزشک زیبایی باشد یعنی بعد از گذراندن 6 سال دوره ی عمومی در زمینه ی ارتودنسی تخصص گرفته باشد، به علم خود مسلط باشد، کارهای ارتودنسی زیبایی او دیده شده باشد، مهارت لازم را جهت درمان ارتودنسی داشته باشد.
درارتودنسی نامرئی دندان از مواد پلاستیک از جنس سخت و پلاستیک برای ردیف کردن دندان ها به کار برده میشود . در این مورد برای بیماران از انواع نسبتاً مختلفی استفاده میشود.. ارتودنسی نامرئی از پلاستیک بسیار شفاف ساخته شده و به همین علت تقریباً غیر قابل دیدن است .
به همین علت اطرافیان بیمار اصلا متوجه نخواهند شد که وی از این درمان برای ردیف کردن دندانهای خود به کار برده است . این پلاستیک های شفاف روزانه باید برای 22 تا 23 ساعت مورد استفاده قرار گیرد تا بهترین نتایج ممکن به دست آید .
این ارتودنسی زیبایی دندان را میتوان به آسانی برای غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد. برای استفاده از این روش باید تمام دندانهای دائمی به حداکثر رشد خود رسیده باشند .